Ngải cứu có nhiều tác dụng chữa bệnh tuy nhiên theo các bác sĩ Đông y Dương Văn Nội - Hội Đông y Việt Nam thì ngải cứu nếu dùng trong thời gian dài, quá liều có thể gây ngộ độc.
Ngải cứu là một trong những loại thực phẩm dùng chế biến nhiều món ăn và cũng là một trong những vị thuốc có tác dụng hỗ trợ điều trị nhiều bệnh. Tuy nhiên, loại cây này cũng tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ nguy hiểm cho sức khoẻ.
Ngài cứu hay còn gọi là ngải điệp, cây có vị đắng, cay ấm, làm thuốc ôn khí huyết, điều kinh, an thai, hỗ trợ giảm đau bụng do hàn, kinh nguyệt không đều. Lá ngải sao cháy có tác dụng cầm máu.
Tinh dầu trong ngải cứu là thành phần có tác dụng rất tốt, nhưng cũng là thành phần có độc tính trong ngải cứu. Dùng ngoài có thể làm cho niêm mạc da bị nóng rát, đỏ ửng. Dùng uống trong với liều khoảng 3-5g có tác dụng kích thích dạ dày tăng tiết dịch vị, ăn ngon miệng hơn. Nhưng dùng liều cao có thể dẫn tới phản tác dụng hoặc bị trúng độc.
Biểu hiện: Ban đầu, miệng và họng bị kích thích nhẹ, họng người bệnh có cảm giác khô, khát. Sau khi dùng thuốc khoảng nửa giờ, xuất hiện cảm giác khó chịu ở vùng thượng vị; đau bụng, lợm giọng, buồn nôn, nôn… do dạ dày, ruột bị viên cấp tính. Sau vài ngày, khi dược chất đi vào gan, có thể gây rối loạn chuyển hóa của tế bào gan, dẫn tới viêm gan cấp tính do trúng độc và viêm gan vàng da; gan to, nước tiểu đục, nước tiểu có lẫn dịch mật (chứng bệnh biliuria),… Dược chất của ngải cứu cũng có thể gây tổn hại huyết quản và thành các vi huyết quản, dẫn tới xung huyết và xuất huyết tử cung, khiến cho thai phụ bị sảy thai,…
Độc tính của ngải điệp tác động rõ nhất đối với thần kinh trung ương. Với liều điều trị, ngải diệp có tác dụng gây hưng phấn vỏ não và tổ chức hạ bì. Nhưng khi dùng liều quá cao, thần kinh trung ương bị hưng phấn quá mức, dẫn tới chân tay run giật, sau đó cục bộ hoặc toàn thân co giật. Sau vài lần có thể dẫn đến kinh quyết (co cứng), nói sàm, thậm chí tê liệt. Kiểm tra bằng kính hiển vi có thể phát hiện các tổn thương ở tế bào não. Sau khi khỏi vẫn thường để lại những di chứng như hay quên, ảo giác, viêm thần kinh,…
Những lưu ý khi sử dụng Ngải cứu .
Khi sử dụng lá ngải cứu sắc uống thay trà, chỉ nên sử dụng khoảng 3-5g khô (9-15g tươi). Chỉ nên sử dụng theo từng đợt khi khỏi thì nghỉ.
Những ai không nên ăn ngải cứu.
Theo lương y đông y Dương Xuân Mến - Phòng khám đông y 195 Láng Hạ, Hà Nội, một số người sau đây không nên sử dụng:
Đối với những chị em cần dùng món “trứng gà ngải cứu” để tẩm bổ hoặc để an thai,… chỉ nên dùng 3-5 ngọn nhỏ (9-15g tươi), tránh dùng quá liều. Cần bỏ thói quen xin nhà hàng cho thêm ngải cứu.
Người bình thường, không có bệnh, không nên sử dụng nước sắc ngải cứu, như một thứ nước uống thường xuyên, giống như nước trà.
Đối với những phụ nữ cơ thể suy yếu, kinh nguyệt không điều hòa, hành kinh đau bụng, thích chườm ấm, sắc diện tím tái,… thuộc “hư hàn”, ngải diệp có tác dụng trị liệu rất tốt. Nhưng người có nội nhiệt, cao huyết áp thì không nên dùng.
Người bị viêm gan nên tránh xa ngải cứu vì sẽ gây ra rối loạn chuyển hóa tế bào gan, dẫn tới viêm gan cấp tính do trúng độc và viêm gan vàng da, khiến cho gan to, nước tiểu đục, nước tiểu có lẫn dịch mật.
Những người bị rối loạn đường ruột cấp tính cần tránh xa ngải cứu kẻo bệnh khó kiểm soát và ngày một nặng hơn.
Người bị sỏi thận, xơ vữa động mạch vành... hạn chế ăn trứng.
Người mang thai trong 3 tháng đầu thai kỳ tránh ăn ngải cứu quá nhiều vì có thể bị sảy thai, sinh non, hoặc bị tăng nguy cơ ra máu.
Lưu ý : Ngải cứu có tác dụng rất tốt nhưng khả năng hỗ trợ điều trị còn phụ thuộc vào cơ địa của từng người chứ không phải ai cũng có tác dụng .